خواص عصاره چای سبز برای سلامتی بیشتر از هر چیز دیگر مدیون وجود مقادیر زیاد آنتی اکسیدان است. آنتیاکسیدانها از بروز استرس اکسیداتیو که بر اثر تخریب سلولها از سوی رادیکال های آزاد صورت میگیرد، جلوگیری و از وقوع چنین مسئلهای ممانعت میکنند. تخریب سلولها دلایل مختلفی نظیر افزایش سن و انواع بیماریها دارد.
آنتیاکسیدانهای پلی فنول موسوم به کاتچین حاوی بیشترین مقدار آنتیاکسیدان در عصاره چای سبز هستند. در میان کاتچینهای چای سبز، اپیگالوکتشین گالات (EGCG)، بیشترین مزایا را دارد و روی آن تحقیقات فراوانی صورت گرفته است. مطالعات نشان میدهد که عصاره چای سبز، ظرفیت آنتیاکسیدان بدن را افزایش میدهد و از استرس اکسیداتیو جلوگیری میکند.
برای مثال، در طی پژوهشی که روی ۳۵ فرد چاق صورت گرفت، در طول ۸ هفته به آنها ۸۷۰ میلیگرم عصاره چای سبز داده میشد. درنتیجه، ظرفیت آنتیاکسیدان خون آنها از ۱.۲ μmol/L بهطور متوسط به ۲.۵ μmol/L افزایش پیدا کرد. عصاره چای سبز میزان ظرفیت آنتیاکسیدانی خون را بالا میبرد و از بسیاری مشکلات ناشی از استرس اکسیداتیو جلوگیری میکند.
میتواند سلامت قلب را بهبود بخشد
استرس اکسیداتیو باعث افزایش تولید چربی در قلب میشود. درنتیجه در رگهای خونی التهاب ایجاد میشود و فشار خون بالا در فرد صورت میگیرد. خوشبختانه، آنتیاکسیدان موجود در عصاره چای سبز باعث جلوگیری از التهاب رگها و کاهش فشار خون میشود. ضمن اینکه مانع از جذب چربی در سلولها میشود و به کاهش چربی خون کمک میکند.
در مطالعهای، ۵۶ فرد چاق با فشار خون بالا، روزانه ۳۷۹ میلیگرم از عصاره چای سبز را در طول ۳ ماه مصرف کردند. این افراد کاهش چشمگیری را در سطح فشار خون نسبت به گروه دیگری که دارونما مصرف میکردند، شاهد بودند. ضمن اینکه سطوح چربی خون آنها نیز کمتر شده بود و تریگلیسیرید، کلسترول LDL و کلی آنها نیز کاهش پیدا کرده بود.
در تحقیقی دیگر که روی ۳۳ فرد سالم انجام شده بود، مشخص شد که مصرف ۲۵۰ میلیگرم از عصاره چای سبز بهطور روزانه در مدت ۸ هفته، سطح کلسترول را تا ۳.۹ درصد کاهش میدهد و کلسترول LDL را نیز ۴.۵ درصد کم میکند. از اصلی ترین عوامل ایجاد بیماریهای قلبی فشار خون و سطح بالای چربی خون هستند. اگر بتوان این موارد را کنترل کرد، احتمال بهبود عملکرد قلب و کاهش خطرات مختلف بهوجود میآید.
میتواند به کاهش وزن کمک کند
شاید شما هم دربارهی خواص چای سبز برای لاغری و چربی سوزی چیزهایی شنیده باشید. عصاره چای سبز سرشار از کاتاچین است و مقدار متعادلی کافئین دارد. ویژگیهای عصاره چای سبز باعث میشود تا خاصیت کمک به کاهش وزن در آن وجود داشته باشد. هم کافئین و هم کاتاچین به تنظیم هورمونهایی که گرمازایی را در بدن افزایش میدهند، کمک میکند. گرمازایی فرایندی است که طی آن، بدن کالری میسوزاند تا غذاها را هضم و گرما تولید کند. مصرف عصاره چای سبز این روند را با کمک به بدن در سوزاندن کالری تقویت میکند. درنتیجه، وزن کاهش مییابد.
در تحقیقی، قبل از هر وعدهی غذایی، به ۱۴ نفر کپسولهایی حاوی کافئین، EGCG از چای سبز و عصارهی گوارنا داده شد. سپس تأثیر مصرف این مواد روی سوزاندن کالریها موردبررسی قرار گرفت. مشخص شد که شرکتکنندگان در این پژوهش، بهطور متوسط، در طول ۲۴ ساعت، ۱۷۹ کالری بیشتر نسبت به حالت عادی سوزاندند.
مطالعهای دیگر حاکی از آن بود که ۱۰ مرد سالم بعد از مصرف عصاره چای سبز در طول ۲۴ ساعت، ۴ درصد بیشتر کالری سوزانده بودند. این افراد کپسولهایی حاوی ۵۰ میلیگرم کافئین و ۹۰ میلیگرم EGCG استفاده کرده بودند. تحقیقات بیشتری نیز در این زمینه صورت گرفته است. مثلا مطالعهای ۱۲ هفتهای روی ۱۱۵ زن چاق نشان داد که مصرف روزانه ۸۵۶ میلیگرم عصاره چای سبز باعث کاهش ۱.۱ کیلوگرمی افراد شرکتکننده در این تحقیق بوده است.
کاتاچین موجود در عصاره چای سبز باعث کاهش التهاب برخی بیماری های کبدی مثل بیماریهای کبد چرب غیرالکلی (NAFLD) میشود. در تحقیقی که روی ۸۰ نفر مبتلا به بیماریهای کبد چرب غیرالکلی صورت گرفت، در مدت ۹۰ روز به افراد شرکتکننده در دو گروه دارونما و ۵۰۰ میلیگرم عصاره چای سبز در روز داده میشد. گروهی که عصاره چای سبز مصرف میکردند، کاهش محسوسی در سطح آنزیمهای کبد داشتند و این موضوع نشان میداد که مصرف عصاره چای سبز بر سلامت کبد تأثیر دارد.
بهطور مشابه، ۱۷ بیمار مبتلا به کبد چرب غیرالکلی نیز روزانه بهمدت ۱۲ هفته ۷۰۰ میلیلیتر چای سبز مصرف میکردند که حاوی حداقل ۱ گرم کاتاچین بود. این افراد نیز شاهد کاهش چشمگیری در سطح چربی کبد بودند و از میزان التهاب و استرس اکسیداتیو در آنها نیز کم شده بود. البته در مصرف عصاره چای سبز نباید زیادهروی کرد، زیرا مصرف بیشتر از حد مناسب باعث ایجاد آسیبهایی به کبد میشود.
چای سبز یکی از پرمصرف ترین چای ها در جهان است. عصاره چای سبز شکل غلیظ آن است و یک کپسول، به اندازه یک فنجان چای سبز متوسط دارای همان مقدار مواد فعال است. عصاره چای سبز به مانند خود چای سبز، منبع عالی آنتی اکسیدان است. این مورد به دسته ی گسترده ای از مزایای سلامتی مربوط است، از ارتقای سلامت قلب، کبد و مغز گرفته تا بهبود پوست و حتی کاهش خطر ابتلا به سرطان؛ علاوه بر این ها، بسیاری از مطالعات به توانایی عصاره چای سبز برای کمک به کاهش وزن پرداخته اند. در واقع، بسیاری از محصولات کاهش وزن از آن به عنوان یک عنصر کلیدی نام میبرند. با وجود این فواید، مهم است بدانید که عصاره چای سبز در صورت مصرف بیش از حد می تواند سمی نیز باشد، بنابراین اگر به مصرف این مکمل علاقه دارید، همیشه با یک متخصص مشورت کنید. بادی من در این مقاله ۱۰ مزیت علمی چای سبز را بیان خواهد کرد:
چای سبز آنتی اکسیدان بالایی دارد
فواید سلامتی عصاره چای سبز بیشتر به دلیل محتوای آنتی اکسیدانی بالای آن است. آنتی اکسیدان ها با مبارزه با آسیب سلولی ناشی از مولکول هایی به نام رادیکال های آزاد می توانند به کاهش استرس اکسیداتیو (عدم تعادل بین رادیکال های آزاد و آنتی اکسیدان ها) در بدن شما کمک کنند. بروزاین آسیب سلولی به افزایش سن و انواعی از بیماری مرتبط است. آنتی اکسیدان های پلی فنول که کاتچین نامیده میشوند مقدار بیشتر محتوای آنتی اکسیدانی عصاره چای سبز را تشکیل می دهند. در میان کاتچینهای موجود در چای سبز، بیشترین تحقیقات بر اپی گالوکاتچین گالات (EGCG) صورت گرفته و تصور میشود بیشترین فواید سلامتی را دارد. مطالعات نشان داده اند که عصاره چای سبز ظرفیت آنتی اکسیدانی بدن شما (فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی بدن شما) را افزایش می دهد و بدن رادر برابر استرس اکسیداتیو محافظت می کند. این به نوبه خود میتواند از نگرانی های مربوط به سلامتی پیشگیری کند. به عنوان مثال، در سال ۲۰۱۲ در مطالعهای ، ۳۵ فرد مبتلا به چاقی، ۸۷۰ میلی گرم عصاره چای سبز را به مدت ۸ هفته مصرف کردند. ظرفیت آنتی اکسیدانی خون آنها به طور متوسط از ۱/۲ به ۲/۵ میکرومول در لیتر افزایش یافت. لازم به ذکر است که شرکت کنندگان در این بررسی کوچک عصاره چای سبز را در دوزهایی که در محدوده سمی در نظر گرفته می شود مصرف می کردند. به همین دلیل، مشخص نیست که اگر عصاره چای سبز در دوزهای کمتر و مطمئنتر مصرف شود، همان اثر را خواهد داشت یا خیر.
مصرف عصاره چای سبز میتواند سلامت قلب را تقویت کند
استرس اکسیداتیو، تجمع چربی در خون را افزایش می دهد؛ که این مورد باعث التهاب در شریان ها شده و در نهایت منجر به فشار خون بالا خواهد شد. آنتی اکسیدان های موجود در عصاره چای سبز می توانند التهاب را کاهش داده و به کاهش فشار خون کمک کنند. همچنین آنتی اکسیدان ها می توانند جذب چربی در سلول ها را مهار کرده و به کاهش سطح چربی خون کمک کنند. طی یک بررسی در سال ۲۰۱۲ – ۵۶ فرد مبتلا به چاقی و فشار خون بالا روزانه ۳۷۹ میلی گرم عصاره چای سبز را به مدت ۳ ماه مصرف کردند. آنها کاهش قابل توجهی در فشار خون نسبت به گروه دارونماهای بی اثر نشان دادند. علاوه بر این، آنها کاهش قابل توجهی در سطح چربی خون، از جمله تری گلیسیرید پایین تر و کلسترول کل و کلسترول بد (LDL) را تجربه کردند. یک بررسی قدیمی تر بر روی ۳۳ نفر بدون هیچ بیماری زمینه ای نشان داد که مصرف ۲۵۰ میلی گرم عصاره چای سبز روزانه به مدت ۸ هفته باعث کاهش کلسترول تا ۳/۹ درصد و کلسترول بد (LDL) تا ۴/۵ درصد می شود. با توجه به اینکه فشار خون بالا و سطح چربی خون بالا از عوامل خطر آفرین در بیماری های قلبی هستند، تنظیم آنها می تواند سلامت قلب را ارتقا دهد.
مصرف چای سبز برای عملکرد مغز مفید است
تحقیقات نشان داده است که آنتی اکسیدان های موجود در عصاره چای سبز، به ویژه EGCG، از سلول های مغز در برابر استرس اکسیداتیو محافظت می کند. این موضوع با کاهش آسیبهای مغزی میتواند به محافظت از مغز کمک کند، آسیب هایی که میتوانند منجر به زوال ذهنی و بیماریهای مغزی مانند پارکینسون، آلزایمر و زوال عقل شود. همچنین عصاره چای سبز می تواند تاثیر فلزات سنگین مانند آهن و مس را کاهش دهد، که هر دوآن ها می توانند به سلول های مغز آسیب برسانند. همچنین تحقیقات نشان داده است که عصاره چای سبز با تقویت ارتباط بین بخش های مختلف مغز شما به تقویت حافظه نیز کمک می کند. در یک مطالعه در سال ۲۰۱۴ – ۱۲ نفر از یک نوشیدنی حاوی ۲۷/۵ میلی گرم عصاره چای سبز یا یک نوشیدنی دارونما مصرف کردند. سپس شرکت کنندگان روی تست های حافظه کار کردند و تصاویر مغزی برای ارزیابی عملکرد مغز به دست آمد. گروهی که عصاره چای سبز مصرف کرده بودند در مقایسه با گروه دارونماها، افزایش عملکرد مغز و بهبود عملکرد آن را نشان دادند.
میتواند خطر ابتلا به سرطان را کاهش بدهد
عصاره چای سبز میتواند در کاهش احتمال خطر ابتلا به سرطان مؤثر باشد. سلامت و حفظ بافتها و ارگانهای مختلف بدن در گروی مرگ و رشد دوباره سلولها است. سلولهای ویژهای موسوم به سلولهای بنیادی، سلولهای جدیدی برای جایگزینی سلولهای مرده تولید میکنند. این فرایند باعث سالم و فعال ماندن سلولها میشود. اگر این فرایند به هم بخورد، احتمال ابتلا به سرطان قوت میگیرد و بدن شروع به تولید سلولهای اضافی و ناکارآمد میکند. درواقع، سلولهایی که تولید میشوند ازبین نمیروند.
آنتیاکسیدانهای موجود در عصاره چای سبز بهویژه EGCG، اثرات خوبی در حفظ تعادل میان تولید و مرگ سلولها دارد. در پژوهشی نیز تأثیر مصرف ۶۰۰ میلیگرم از کاتاچین چای سبز بهطور روزانه در بیمارانی که خطر ابتلا به سرطان پروستات داشتند نشان داد که احتمال ابتلا به سرطان در افرادی که در این آزمایش عصاره چای سبز مصرف میکردند، در مقایسه با کسانی که نمیکردند ۳ درصد بود. این رقم برای افرادی که عصاره مصرف نمیکردند ۳۰ درصد بود.
میتواند اثرات مثبتی روی پوست داشته باشد
خواص چای سبز برای پوست و مو تا حدودی شناخته شده است. مصرف عصاره چای سبز در قالب مکمل های غذایی یا استفاده مستقیم آن برای پوست، نتایج خوبی را نشان میدهد. مصرف و استفاده عصاره چای سبز برای پوست به حل بسیاری از مشکلات پوستی نظیر درماتیت (حساسیت پوستی)، آکنه روزاسه و درمان زگیل کمک میکند. مصرف آن بهشکل مکملها هم در درمان آکنه و پیری پوست نقش دارد. مثلا در تحقیقی مشخص شد که اگر در طول ۴ هفته مقدار ۱۵۰۰ میلیگرم عصاره چای سبز مصرف بشود، برآمدگیهای قرمز ناشی از آکنه تا حد زیادی بهبود پیدا میکنند.
بهنظر میرسد که بسیاری از مشکلات پوستی نظیر فقدان حالت ارتجاعی پوست، التهاب، پیری زودرس و سرطان ناشی از قرار گرفتن درمعرض اشعههای فرابنفش به کمک مصرف و استفاده عصاره چای سبز بهشکل موضعی و خوراکی حل میشود. در پژوهشی دیگر مشخص شد که استفاده ۶۰ روزه از کرمی حاوی عصاره چای سبز در ۱۰ نفر، ویژگی ارتجاعی و انعطاف پوست را افزایش میدهد. ضمن اینکه تحقیقات از کاهش تخریب پوست در اثر مجاورت با نور خورشید نیز حکایت دارند. افزودن عصاره چای سبز به محصولات آرایشی نیز تأثیرات مثبتی روی پوست نشان میدهد و موجب آبرسانی به پوست میشود.